چالش‌هاي محيط زيستي/ راهكارهاي فناورانه محور براي چالش‌هاي محيط زيستي
نینا شاددلییادداشت
اندیشکده صنعت و توسعه پایدار
حوزه تخصصی : صنعت و توسعه پایدار
درباره
امروزه چالش‌هاي محيطزيستي برای کشور به یک پارادایم تبدیل شده است. بررسی آمار و ارقام رسمی و جدید کشور حاکی از آن است که در دهه اخير، تقریباً در تمام کشور بحران‌هاي محيطزيستي تشديد شده است؛ و كشورمان در سال‌هاي اخير با چندین مسئله نوظهور و مشكل محیط زیستی در حال تشدید مواجه شده است. كمبود منابع آب، خشک‌سالی‌های طولانی، طوفان‌های گردوغبار، كاهش تنوع زیستی، زباله‌های الكترونیكی و پلاستیك‌ها، آلودگي هوا و آلودگي خاك كه همه اين مسائل نیازمند اقدامات جمعی و راه‌حل‌های نوآورانه است.
راهكارهاي مقابله با چالش‌هاي محيط زيست
برای مقابله با چالش‌هاي محيطزيستي در کشور، راهكارهای متفاوت و در سطوح و ابعاد متفاوت را می‌توان ارائه داد. اين راهكارها در سطوح دستگاهی و مقياس‌های مكانی و زمانی مختلف توسط دستگاه‌های اجرایی و مراکز پژوهشی و تحقيقاتی مختلف در کشور قابل پياده‌سازي و اجرا مي‌باشد. برخي از چالش‌هاي محيطزيست به سياستگذاري‌هاي محيط زيستي مرتبط است؛ سیاست‌گذاری مطلوب در عرصه محیط‌زیست کشور بایستی بومی، قابل ارزشیابی، هدایت مداوم و … باشد. راهکار اساسی در این ارتباط، اتخاذ رویکرد «حکمرانی متناسب با محیط‌زیست» در کنار «حکمرانی محیط‌زیست» است.
برخي از چالش‌ها و بحران‌هاي محيط زيستي نيز با راهكارهاي فناورانه قابل رفع مي‌باشند. تكنولوژي طی سال‌های اخیر، ابعاد مختلف زندگی انسان را متأثر نموده است. فناوری‌ها دارای آثار گسترده‌ای بر اقتصاد، تولید و محیط‌زیست مي‌باشند. تأثیرات تکنولوژی بر محیط‌زیست می‌تواند دارای ابعاد مختلفی باشد، درواقع به‌کارگیری تکنولوژی موجب کاهش مصرف انرژی، کاهش انتشار و تولید زائدات، كاهش آلودگي‌ها، پايش و رصد بهينه مناطق محيطزيستي شود.
راهكارهاي فناورانه
به طور كلي در حوزه محيطزيست چالش ضعف در سامانه‌های منسجم تولید، جمع‌آوری و انتشار آمار و اطلاعات آب، خاك و هوا جزو مهم‌ترين چالش‌هايي است كه راهكار فناورانه دارد و با راه حل‌هاي فناورانه مي‌توان اين ضعف را پوشش داد از جمله راهكارهاي فناورانه براي اين چالش مي‌توان به فناوری‌های سنجش ازدور در پایش، سنجش و رصد منابع و مناطق ، حسگرهای مبتنی بر اینترنت اشیاء در جمع‌آوری اطلاعات و مصرف؛ توسعه فناوري ربات‌های خودگردان (مبتنی بر هوش مصنوعی) برای جمع‌آوری طولانی‌مدت اطلاعات کامل و همچنين فناوری بلاک‌چین در حفاظت از بانك‌های داده و اطلاعات نام برد.
نينا شاددلي؛ پژوهشگر ارشد پژوهشكده سياستگذاري دانشگاه صنعتي شريف