نظارت بر ساخت فناورانه ۱۰ گروه از تجهیزات راهبردی صنعت نفت ایران
معرفی
در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران، برای بخش فناوری کشور، اهدافی کیفی همچون احراز جایگاه نخست فناوری در سطح آسیای جنوب غربی، آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه آمده است. همچنین برخورداری از فناوری‌های پیشرفته، توانمندی در تولید فناوری، تکیه بر نیروی انسانی دانش-محور در تولید ملی و نیز تعامل فناورانه سازنده و مفید با جهان نیز پیش‌بینی شده است. علاوه بر این یکی از اهداف عمده قید شده در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری، ارتقا توان ساخت داخل است. تحقق این هدف در بخش‌های صنعتی سبب کاهش وابستگی به واردات و در سطح کلان، موجب نوآوری و شکوفایی در دستیابی به تولید محصولات پیچیده توسط متخصصین و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی می‌شود. کشور ایران با سابقه بیش از یک قرن بهره‌مندی از صنعت نفت، شایسته تسلط بر فناوری اکتشاف، استخراج و فرآوری این ماده خام و توسعه زنجیره پایین‌دستی و بالادستی آن است. بدون شک فقدان رویکردی نظام‌مند به توسعه قابلیت‌های فناورانه به منظور توانمندشدن کشور در ساخت قطعات و تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت در داخل، از جمله دلایل اصلی عدم دستیابی به توان بومی و خودکفایی است. سالانه صدها میلیون دلار صرف واردات تجهیزات و کالاهای مورد نیاز صنعت نفت می شود که از این پتانسیل خرید می‌باید به عنوان اهرمی توانمند برای انتقال فناوری، ساخت داخلی تجهیزات و کالاهای مورد نیاز صنعت نفت و تولید ثروت استفاده کرد. حمایت، علاقه‌مندی و خشنودی مدیران و مسئولان صنعت نفت از ساخت ابزار و تجهیزات مورد نیاز در داخل کشور، بهترین فرصت را برای سازندگان و همچنین برای توسعه صنعت ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات کشور فراهم می‌نماید. در این راستا هم به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان یک اصل توجه خواهد شد و هم بر تعامل سازنده و مؤثر بین سازندگان داخلی با شرکت‌های خارجی صاحب دانش فنی و فناوری، با هدف ارتقا و انتقال فناوری ملی و دستیابی به بازارهای منطقه‌ای و جهانی تأکید می‌شود. وزارت نفت با برنامه‌ریزی برای اجرای پروژه ساخت داخل ده گروه خانواده کالایی، در صدد است تا فناوری ساخت تجهیزات صنعت نفت را با اتکا بر دانش و توانایی داخلی توسعه داده و کشور را به جایگاه مناسبی در منطقه برساند.
ده گروه کالایی مذکور به شرح زیر است:
۱. تجهیزات سر چاهی
۲. رشته تکمیلی درون‌چاهی
۳. پمپ‌های درون‌چاهی (SRP) و پمپ‌های سر چاهی (ESP)
۴. مته حفاری (ROCK BITS) و مته حفاری (PDC)
۵. ابزارهای اندازه گیری در حفاری
۶. لوله‌های حفاری
۷. شیرهای کنترلی، ایمنی و تجهیزات جانبی
۸. الکتروموتورهای ضد انفجار و دور تغییر
۹. انواع پمپ
۱۰. انواع پیگ‌های هوشمند